DYWIZJA JERZEGO LUBOMIRSKIEGO 2.0

Moja "autorska" wersja dywizji marszałka koronnego Jerzego Lubomirskiego z okresu blokady Krakowa (IX 1656 - II 1657) powoli nabiera ostatecznego kształtu. Wargamer zrezygnował z wydania swojej wersji, zatem mam całe pole do popisu :) Na turniejach nie gram i tak, więc co mi szkodzi.

Z założenia jest to dywizja HISTORYCZNA, czyli odtwarza w miarę dokładnie wojska (rodzaje chorągwi, liczebność) blokujące Kraków w tamte zimowe dni. Oczywiście jest to wpasowane w zasady "OiM", stąd czasami zdarzają się kompromisy (jak choćby sama nazwa "dywizja"). Wszystkie znane z imienia i nazwiska dowódcy chorągwie jazdy, podobnie jak wszystkie chorągwie pospolitego ruszenia i większość piechoty, ma swój odpowiednik w dawnej rzeczywistości. Do tego nawet stopnia, że chorągwie wolentarzy będą miały wzory chorągwi powiatów, z których pochodziły (oczywiście w ich dzisiejszym wizerunku).

HISTORYCZNOŚĆ tej dywizji dotyczy jednego ważnego elementu. Otóż podstawą dywizji są wszystkie pięć pułków i to dokładnie w takich składach, jak poniżej będzie to przedstawione. Tak samo ściśle określone są jednostki dywizyjne. Skwadronowanie w ramach pułku czy regimentu może być dokonane dowolnie na ogólnych zasadach. Nie dotyczy to artylerii i dodatkowego, szóstego "pułku" piechoty, ale o tym poniżej.

Bazą wyjściową jest dywizja koronna z lat 1652 1657, z pewnymi jednak modyfikacjami (zazwyczaj je pogrubię lub podkreślę). Pozostają dwie zasady specjalne dywizji: Na własnej ziemi oraz Kłopoty skarbowe. Z kolei zasada Batoh, jako że jest to końcówka okresu, w której występuje, została ograniczona: nadal obowiązuje zakaz wystawiania chorągwi doborowych poza Siłami głównymi, natomiast punty dowodzenia można dokupywać normalnie. Zmodyfikowano liczbę punktów rozkazów Lubomirskiego, który był jednak dobrym dowódcą: bazowe ### (0 PS) można za 2 PS rozbudować do ####. Za brak rohatyn w całej dywizji -1 PS.

CECHY SPECJALNE LUBOMIRSKIEGO:

„Obrońca szlachty” – Cieszył się dużą popularnością wśród szlachty: przy rzutach na Kłopoty Skarbowe do rzutu kością dodaj 1.

„Nieugięty” – jako jeden z niewielu magnatów nie złożył hołdu Karolowi Gustawowi: w walkach przeciwko Szwedom oba pułki jazdy mają poziom Motywacji wyższy o 1.

 


Skład dywizji:
1. Pułk jazdy koronnej
2. Pułk lekki koronny
3. Regiment rajtarii
4. Regiment piechoty cudzoziemskiej
5. Pospolite ruszenie ziem centralnych i północnych Korony
(6. "Pułk" chłopów)
+ jednostki dywizyjne i artyleria.

A teraz szczegóły:

1. PUŁK JAZDY KORONNEJ (z lat 1650 - 1666) - SIŁY GŁÓWNE

Dowódca Michał Zebrzydowski, miecznik koronny ###
Rotmistrz Krzysztof Żegocki #
Porucznik husarii Andrzej Sokolnicki # (może wydawać rozkazy tylko husarii i tylko do niej być przyłączony)

Z podstawy:
Chorągiew pancerna (3 podstawki) Jerzego Lubomirskiego
Ch. kozacka (3) Konstantego Lubomirskiego
Ch. kozacka (doborowa) (2) Krzysztofa Żegockiego
Ch. kozacka (2) Władysława Reya

i dalej:
Ch. kozacka (2) Jana Odrowąża
Ch. pancerna (3) Michała Stanisławskiego
Ch. kozacka (doborowa) (2) Jana Wielopolskiego
Ch. kozacka (3) Michała Zebrzydowskiego
Ch. husarii (4) Jerzego Lubomirskiego

UWAGI: W źródłach wszystkie te chorągwie (oprócz husarii) określane są jako kozackie, ale ze względu na różną ich liczebność niektóre z nich zrobiłem 3-podstawkowe, niektóre doborowe a niektóre zamieniłem na pancerne. Tak sformowany pułk - o ile dobrze policzyłem - ma 17 PS, 24 Zwiadu i 12 Motywacji (w tym 2 za dwa pułki z zasadą Panowie bracia). Pułk ten nie ma -10% do Motywacji.

2. PUŁK LEKKI KORONNY, STRAŻ PRZEDNIA

Historycznie Lubomirski dysponował tylko jednym pułkiem jazdy. Pułk ten liczył jednak 16-19 chorągwi, a w dodatku marszałek wysyłał na podjazdy część chorągwi (w tym wołoskie) pod dowództwem Jacka Szemberka (zarówno przed jak i po oblężeniu Krakowa) - dlatego zdecydowałem się sformować ten drugi pułk.

Dowódca Jacek Szemberk ###
Rotmistrz Jan Dembiński #

Z podstawy:
Ch. kozacka (3) Michała Morzkowskiego i Samuela Kuderowicza (w rzeczywistości były to dwie małe chorągwie)
Ch. kozacka (3) Korniakta
Ch. kozacka (3) Jacka Szemberka
Ch. kozacka (2) Jana Dembińskiego

i dalej:
Ch. wołoska (2) Jacka Szemberka
Ch. wołoska (2) Jana Sułowskiego
Ch. wołoska (2) Jacka Szemberka
Ch. kozacka (2) Michała Jordana
Ch. pancerna (2) Piotra Śladkowskiego

3. REGIMENT RAJTARII

Dowódca ## (lub ###) Stefan Franciszek baron de Oedt
Kompania rajtarów (2)
Kompania rajtarów (2)
Kompania rajtarów (2)

Do tego regimentu można dołączyć jedną lud dwie kompanie (2) dragonów z jednostek dywizyjnych.

Regiment rajtarów Jerzego Lubomirskiego liczył około 300 ludzi, więc powinny być w zasadzie trzy dwupodstawkowe kompanie, zamiast podręcznikowych czterech.

4. REGIMENT PIECHOTY CUDZOZIEMSKIEJ (nowego typu)

Tu sprawa jest dość prosta - zwykły podręcznikowy regiment z maksymalną liczbą podstawek:

Dowódca oberszter Mikołaj Giza ###
Oberszter-lejtnant #

1 "batalia":
8 x muszkieterzy
4 x pikinierzy
1 x falkonet

2 "batalia":
8 x muszkieterzy
4 x pikinierzy
1 x falkonet

5. POSPOLITE RUSZENIE ZIEM CENTRALNYCH KORONY

Ten pułk też według maksymalnego podręcznikowego "etatu". Wszystkie chorągwie pospolitego ruszenia są dwupodstawkowe, ale oczywiście muszą być łączone w czwórki. W kwestii czysto modelarskiej: wzory chorągwi będą odpowiadały poszczególnym powiatom, które te oddziały wystawiały.

Dowódca Jan Branicki ##

Pospolite ruszenie (2 + 2) powiatu krakowskiego i proszowickiego
Pospolite ruszenie (2 + 2) powiatu czchowskiego i sądeckiego
Pospolite ruszenie (2 + 2) powiatu lelowskiego i księskiego
Pospolite ruszenie (2 + 2) powiatu bieckiego oraz księstwa oświęcimskiego i zatorskiego
Piechota łanowa (4) Dezyderyusza Lubomirskiego
Piechota łanowa (4) Michała Zebrzydowskiego
Pospolite ruszenie (2 + 2) województwa sandomierskiego
Pospolite ruszenie (2 + 2) województwa sandomierskiego
Piechota łanowa (4) Stanisława Warszyckiego
Piechota łanowa (4) biskupa Gembickiego

Do tego ewentualnie można dodać kompanię dragonów (2) z jednostek dywizyjnych.

Ta piechota biskupa Gembickiego (w połączeniu z jazdą, która jest w jednostkach dywizyjnych) to na mój własny użytek wojska Księstwa Siewierskiego, w odpowiednich barwach i ze stosownym sztandarem. oczywiście dobra biskupa obejmowały też inne klucze (choćby Muszynę) ale w końcu muszę mieć coś "regionalnego".

6. "PUŁK" CHŁOPSKI

Z tym mam jeszcze zagwozdkę. Po pierwsze - nie wiadomo ilu ich dokładnie było, w końcu nikt tam chamstwa specjalnie nie liczył. Chodzą słuchy nawet o 10 tysiącach, ale to gruba przesada. Po drugie - jak to ubrać w zasady OiM? Najpierw myślałem, żeby zrobić analogicznie jak w chłopach spod Podhajec w dywizji Sobieskiego, teraz jednak skłaniam się ku innej opcji. Będzie to jedyny pułk, co do którego jest dowolność w jego wystawieniu. Wszystkie kompanie chłopów są 4-podstawkowe, w podstawie cztery, potem po dwie za każdy poziom. Można je łączyć w grupy po 16 podstawek (w sumie maksymalnie można by wystawić 12 x 4 podstawek, czyli trzy takie grupy po 16 podstawek. Dowódca z dwoma rozkazami. Ale to tylko takie wstępne dywagacje. Tu będzie też trochę pracy modelarskiej, bo mam pewien pomysł na niektóre figurki, aby oddać wiernie rzeczywisty skład i stan tego chłopstwa pod Krakowem.

Opcjonalnie można dodać małą chorągiew kozacką (za 1 PS) w celu uwzględnienia małych grup konnych, które trudno ująć w całej rozpisce (np. K. Kasprzycki oprócz piechoty przyprowadził pod Kraków ok. 30 konnych).

JEDNOSTKI DYWIZYJNE

Artyleria: tu normalnie jak w podręczniku, czyli maksymalnie dwa lekkie i jedno średnie działo (jedno, bo tylko jeden regiment piechoty). W rzeczywistości Lubomirski miał mało artylerii, ale ogólnie w kwestii artylerii pozostawiam swobodę, czy w ogóle ją brać, czy nie (ponadto trzy działa lekkie są jeszcze w regimencie piechoty i pospolitym ruszeniu).

Dalej: dwie dwupodstawkowe kompanie dragonów.

piechota góralska (2) kaspra Kasprzyckiego
piechota góralska (2) Bonawentury Brygantego

Czyli zamiast podręcznikowej 3-podstawkowej piechoty polsko-węgierskiej będą wchodziły dwie dwupodstawkowe chorągwie piechoty "górskiej" (harnicy). Figurki i statystyki jak siedmiogrodzcy hajducy piesi, ale bez zasady specjalnej Zasadzka.

piechota (2) Jana Dembińskiego
piechota (4) Jana Wielopolskiego

Czyli zamiast podręcznikowych dwóch chorągwi piechoty łanowej (2 x 3) wejdą też dwie, ale 2 + 4. Wychodzi na to samo, ale bardziej odpowiada rzeczywistej liczebności obu oddziałów.

I jeszcze na koniec dwie chorągwie kozaków - jedna (3) powiatu przemyskiego i jedna (2) biskupa Gębickiego.

To razem daje 6 jednostek, czyli gdyby dywizja liczyła tylko 5 pułków, z czegoś trzeba by zrezygnować - najlepiej z tej chorągwi przemyskiej.


Nie wiem, czy wszystko dobrze policzyłem, ale wychodzi na to, że w maksymalnej wersji ta dywizja może mieć ok. 70 PS (61 których się doliczyłem plus ok. 8-10 za chłopów).